HAYATI
--------------------------------------------------------------------------------
Sultan İkinci Mustafa, 6 Şubat 1664 günü İstanbul'da dünyaya geldi.
Babası Sultan Dördüncü Mehmed, annesi Emetullah Rabia Gülnuş
Sultan'dır. Annesi Giritlidir. Kuvvetli bir ilim tahsili yaptı. Tahta
geçtiğinin üçüncü günü yapacağı işleri anlatan bir hatt-ı hümayun
yayınladı. Yazısında: "Zevk, sefa ve rahatı kendimize haram
eylemişizdir." diyordu. Yine vezirlerinden birine yazmış olduğu yazı
şöyledir:
"Bana ağırlık ve hazine lazım değil. Yerine göre kuru ekmek yerim.
Vücudumu din uğruna harcarım. Sıkıntının her çeşidine sabrederim.
Milletime hizmet tamam olmadıkça, seferden dönmem. Elbette sefere
bizzat kendim giderim."
KARLOFÇA ANTLAŞMASI
--------------------------------------------------------------------------------
Sultan İkinci Mustafa döneminde Avusturya üzerine üç büyük sefer
düzenlendi. Ancak 11 Eylül 1697'de uğranılan Sente mağlubiyeti ile
Osmanlı Devleti bir anda savunmasız kaldı. Bu arada Venedikliler
Mora ve Dalmaçya'ya, Lehistan ise Boğdan'a saldırdı. Aynı dönemde
Rusya'nın başına Deli Petro geçmişti. Deli Petro ordusunu modernize
etmiş, boğazlardan Akdeniz'e inme ve Karadeniz'e egemen olma
çabalarına girişmişti. 1695'deki saldırıda başarısız olmuş, fakat bir
yıl sonra Azak Kalesini ele geçirmişti (6 Ağustos 1696).
Uzun süren savaşlar sonunda Osmanlı Devleti yorgun düşmüştü.
Özellikle İngiliz hükümetinin araya girmesi sonucu, Sultan İkinci
Mustafa barışa razı oldu. İmzalanan Karlofça Antlaşmasıyla Banat ve
Temeşvar hariç, bütün Macaristan ve Erdel Beyliği Avusturya'ya,
Ukrayna ve Podolya Lehistan'a, Mora ve Dalmaçya kıyıları
Venediklilere bırakıldı (26 Ocak 1699). Karlofça Antlaşması Osmanlı
Devleti'nin toprak kaybettiği ilk antlaşmadır. Bu tarihten sonra
Osmanlı Devleti'nin gerileme dönemi başlar. Ayrıca bir yıl sonra
Rusya ile de bir antlaşma yapıldı. 14 Temmuz 1700 tarihinde
imzalanan İstanbul Antlaşması ile Azak kalesi Rusya'ya bırakıldı.
Tarih 1703 yılına gelmiş, Osmanlı Devleti'nin kötü gidişine dur
denilememişti. Padişah tahta çıktığında söylediklerini unutmuş
gibiydi. "Zevk ve sefa bana haram olsun" dediği halde, av partileri
düzenliyor, aylarca av peşinde dolaşıyordu. Devlet işlerini
sadrazamlarına ve eski hocası olan sonradan şeyhülislam yaptığı
Feyzullah Efendi'ye bırakmıştı. Bu durum ordu içinde hoşnutsuzluğa
yol açtı.
TAHTTAN İNDİRİLMESİ
--------------------------------------------------------------------------------
Sultan İkinci Mustafa ava merak saldığı için İstanbul yerine Edirne'de oturmaya başladı. İstanbul'daki askerler bu duruma isyan edip, Edirne üstüne yürüdüler. Sultan İkinci Mustafa, Edirne'de bulunan askerleri teşkilatlandırıp yolları tutturdu ama Edirne Ordusunun komutanları kardeş kanı dökmemek için geri çekildiler. İstanbul'dan gelen ordu Edirne'ye girdi. Sultan İkinci Mustafa tahttan indirildi. Yerine öz kardeşi Sultan Üçüncü Ahmed tahta çıkarıldı (22 Ağustos 1703).
Sultan İkinci Mustafa tahttan indirildikten sonra fazla yaşamadı. 4 ay 8 gün sonra öldü. Cenazesi İstanbul'a getirilip, Turhan Sultan türbesinde babası Sultan Dördüncü Mehmed'in yanına gömüldü.
